Strona główna Aktualności Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych

Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych

Autor:

28/02/2015

Ruszył cykl wydarzeń z okazji Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych.

Z tej okazji będą składane kwiaty w miejscach pamięci, zostanie otwarta wystawa i odbędzie się maraton filmowy połączony z quizami wiedzy historycznej. Będzie można zobaczyć kilkanaście filmów dokumentalnych i historycznych, prezentujących działalność podziemia antykomunistycznego i sylwetki Żołnierzy Wyklętych.

Program obchodów Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych na Ochocie:

28 lutego (sobota)

Maraton Filmowy, Aula XIV LO im. Stanisława Staszica przy ul. Nowowiejskiej 37a.

11 – 11.15 – otwarcie IV Warszawskiego Maratonu Filmowego o Żołnierzach Wyklętych
11.15 – 11.45 – prezentacja wprowadzająca w tematykę Maratonu Filmowego nt. polskiego podziemia niepodległościowego i antykomunistycznego po II wojnie światowej
11.45 – 12.45 – „ŻOŁNIERZE WYKLĘCI” – Fundacja Filmowa AK. Film, który w wielkim zarysie przedstawia zakres i skalę funkcjonowania podziemia niepodległościowego i antykomunistycznego i jego oddziałów partyzanckich na ziemiach polskich od momentu wkroczenia Sowietów na ziemie polskie w styczniu 1944 r. aż do śmierci w walce z SB i ZOMO ostatniego Żołnierza Wyklętego, Józefa Franczaka „Lalusia” w październiku 1963 roku.
Quiz historyczny z nagrodami dla dzieci i młodzieży o Żołnierzach Wyklętych
13 – 13.30 – Spotkanie z Aliną Czerniakowską, reżyserką kilkudziesięciu filmów dokumentalnych o najnowszej historii Polski, w tym filmów o Żołnierzach Wyklętych
13.30 – 14.15 – „DZIEWCZYNY Z TAMTYCH LAT” – reż. Alina Czerniakowska. We wrześniu 1939 roku miały kilkanaście lat. W 1944 roku były już żołnierkami AK biorącymi udział w Powstaniu Warszawskim. Po wkroczeniu Sowietów i rozpoczęciu komunistycznego terroru, nie było różnicy pomiędzy nimi czy ich kolegami. Były prześladowane, więzione, torturowane i mordowane w komunistycznych kazamatach. Ten film opowiada o tych wspaniałych dziewczętach z tamtych lat.
14.15 – 14.45 – „SILNIEJSZY OD WARUNKÓW” – reż. Alina Czerniakowska. Jan Paweł II mówił: „Musicie być silniejsi od warunków, żeby nie zgubić człowieczeństwa, nie przegrać życia”. I tytuł tego filmu nawiązuje do tych słów. Opowiada o losach pana Jerzego Smoniewskiego, ur. w 1924 roku, żołnierzu Armii Krajowej, po II wojnie światowej okrutnie doświadczonym przez reżim komunistyczny. Jego życie to historia Polski XX wieku, poruszająca, autentyczna, ludzka. „Mój Boże, jak myśmy tę Polskę kochali!” – mówi bohater filmu, i są to słowa, które w pełni oddają to, co było bliskie jego pokoleniu.
14.45 – 15.15 – „ELEGIA NA ŚMIERĆ »ROJA«” – reż. Jerzy Zalewski. Film opowiada o „Roju” , Mieczysławie Dziemieszkiewiczu, młodym żołnierzu Narodowego Zjednoczenia Wojskowego (NZW) z północnego Mazowsza. Miał 20 lat gdy objął dowództwo nad oddziałem partyzanckim, a 26 lat, gdy 13 kwietnia 1951 r., zginął razem ze swoim towarzyszem broni Bronisławem Gniazdowskim „Mazurem” w walce z funkcjonariuszami Urzędu Bezpieczeństwa (UB) i jednostkami Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego (KBW). Już po jego śmierci, w październiku 1951 r. ginęli ostatni żołnierze „Roja”.
15.15 – 15.45 – „MAREK FRANCZAK SYN »LALKA«” – reż. Jerzy Zalewski. Film prezentuje sylwetkę ostatniego ukrywającego się z bronią w ręku partyzanta niepodległościowego podziemia na Lubelszczyźnie, Józefa Franczaka ps. „Lalek”, mechanizm osaczania go przez aparat resortu bezpieki, a w końcu dramatyczne okoliczności jego śmierci w walce z obławą MO i SB w dniu 21 października 1963 r. Unikalne relacje osób najbliżej związanych z partyzantem oraz materiały archiwalne IPN, pokazujące obraz niezłomnego bohaterstwa i kulisy zdrady. Wspomnienia Marka Franczaka, który swojego ojca widział tylko raz, gdy miał 5 lat, w roku śmierci swojego ojca.
Quiz historyczny z nagrodami dla dzieci i młodzieży o Żołnierzach Wyklętych
15.45 – 16.30 – „MY, OGNIOWE DZIECI” – reż. Tadeusz Pawlicki. Film o legendarnym Józefie Kurasiu „Ogniu”, królu Podhala , jak nazywali go starzy górale. Pomimo czarnej legendy tworzonej przez komunistów, „Ogień” jest zaliczany do najwybitniejszych dowódców oddziałów partyzanckich podziemia antykomunistycznego.
16.30 – 17.15 – „CZY WARTO BYŁO TAK ŻYĆ” – reż. Alina Czerniakowska. Piękny i wzruszający film Aliny Czerniakowskiej o Stanisławie Sojczyńskim „Warszycu” (+19 II 1947 r.), założycielu i dowódcy Konspiracyjnego Wojska Polskiego (KWP), zbrojnej organizacji walczącej z komunistycznym terrorem w centralnej Polsce po 1945 roku. Tytuł filmu jest jednocześnie fundamentalnym pytaniem o sens walki w warunkach zniewolenia i terroru. I w tym filmie można znaleźć odpowiedź na to pytanie. Stanisław Sojczyński zginął zamordowany 19 lutego 1947 r. w więzieniu w Łodzi. Kolejni dowódcy i żołnierze KWP walczyli aż do połowy lat 50.-tych. Ostatni z nich ginęli w 1955 roku.
17.15 – 18 – „KWATERA »Ł«” – reż. Arkadiusz Gołębiewski. Film, po obejrzeniu którego nie można pozostać obojętnym na to, co dzieje się na warszawskich Powązkach. Dokument przedstawia prowadzone przez Instytut Pamięci Narodowej, po ponad 60 latach od zamordowania, prace ekshumacyjne ofiar zbrodni komunistycznych, potajemnie grzebanych na terenach przy cmentarnych w latach 40./50.-tych XX wieku.
Quiz historyczny z nagrodami dla dzieci i młodzieży o Żołnierzach Wyklętych
18 – 18.30 – „JASTRZĄB – ŻOŁNIERZ »ŁUPASZKI«” – warszawska prapremiera filmu o Józefie Bandzo ps. „Jastrząb”, 92.letnim żołnierzu 5. Wileńskiej Brygady AK mjr „Łupaszki” ! – reż. Dariusz Walusiak
18.30 – spotkanie z reżyserem Dariuszem Walusiakiem
18.45 – 19.30 – „RĄCZY” – reż. Dariusz Walusiak. Tadeusz Bieńkowicz „Rączy” 92.letni żołnierz AK Okręgu Nowogródzkiego. W czasie okupacji niemieckiej wsławiony m.in. akcją rozbicia więzienia w Lidzie i uwolnieniu ok. 80 więźniów. Po wkroczeniu Sowietów, żołnierz Jana Borysewicza „Krysi”, ponownie uwalnia więźniów, tym razem z więzień NKWD. Po przedostaniu się przez kordon graniczny, organizuje w Gdańsku punkt kontaktowy dla żołnierzy Okręgu Nowogródzkiego. Zagrożony aresztowaniem przez UB wyjeżdża do Krakowa, tam w 1950 r. zostaje aresztowany. Wyszedł z więzienia w 1956 r.
19.30 – 20 – „SNY STRACONE SNY ODZYSKANE” – reż. Arkadiusz Gołębiewski. Film o rodzinie Borychowskich, okrutnie doświadczonej przez reżym komunistyczny za pomoc jaką ta rodzina udzielała żołnierzom 6. Wileńskiej Brygady AK. W obejściu ich domostwa, 30 IX 1950 r. doszło do walki pomiędzy KBW i UB a żołnierzami 6. Brygady. Czterech z nich poległo , a rodzina Borychowskich poddana została represjom za pomoc partyzantom. Czwórka nieletnich dzieci po pobycie w więzieniu została umieszczona w domach dziecka, matka – skazana na wieloletnie więzienie a ojciec – zamordowany w Warszawie w więzieniu przy ul. Rakowieckiej.
20 – 20.45 – „JESZCZE SIĘ POLSKA O NAS UPOMNI” – reż. Alina Czerniakowska. Przejmujący i piękny film Aliny Czerniakowskiej o żołnierzach, którzy podjęli walkę z sowieckim okupantem i komunistycznym terrorem po 1944 r. Tytuł filmu nawiązuje do słów wypowiedzianych przez jednego z żołnierzy prowadzonego na śmierć w UB-eckiej katowni.
21 – Zakończenie IV Warszawskiego Maratonu Filmowego o Żołnierzach Wyklętych